De eigen weg
In memoriam Lizan Freijsen, 1960-2024
door Wilma Knol
Het plotselinge overlijden van Lizan Freijsen op 15 februari is moeilijk te bevatten en laat ons, haar studenten en collega's, geschokt en verdrietig achter. De academiegemeenschap is vrijdag bijeengekomen om elkaar tot troost en steun te zijn.
Woensdag, de dag van haar ongeluk, begon haar dag op onze academie met les geven aan haar eindexamen studenten met collega Mark, om daarna met haar collega's van De-Fine Art te overleggen, besprak zij vervolgens haar verlof naar New York met onze manager Tina, en kwam zij samen met studenten en collega's om stil te staan bij het overlijden van student Leslie. In alle dynamiek van zo'n onderwijsdag was zij ook de collega die samen met andere collega's in een pauzemoment meer persoonlijke onderwerpen besprak: over ouder worden, over natuurbeleving, over haar herinneringen aan ons kunstonderwijs van de jaren 80.
Ik was één van deze collega's, die haar woensdagmiddag nog uitgebreid heeft gesproken tijdens haar pauzemoment en kan daarom putten uit directe persoonlijke herinneringen naast even zo mooie en intense herinneringen van anderen. Zij stond te midden van haar studenten, collega's in de academie en meer breder haar collega's uit de kunstwereld. Getuigen zijn de vele blijken van rouw op Social Media.
In mijn laatste ontmoeting met haar, samen met collega Lauran Schijvens, sprak ik naar aanleiding van haar herinneringen aan ons kunstonderwijs van de jaren 80, over haar deelname aan het prachtige boekje (1) dat verscheen bij het afscheid van Hannes Postma in 1988. En hoewel voor haar geen actieve herinnering, wist zij gelijk nadat ik dit boekje noemde de brug naar het hier en nu te leggen en de aandacht te vestigen op de op hand zijnde opening van de tentoonstelling van Johan van Oord en Ton van Dalen, die destijds met haar samen deelnamen aan de publicatie.
Die eerste keer dat ik haar ontmoette maakte haar onnadrukkelijke zelfbewustzijn indruk op mij. In mijn beleving koppelde zij dit bewustzijn aan een prettige bescheidenheid en een diepgevoelde wens om de dingen die zij oppakte goed te doen en haar eigen weg te gaan. In de rouwberichten die ik op Social Media las kwam dit aspect van haar persoonlijkheid sterk naar voren. Zo schreef Margi Geerlinks, kunstenaar en galeriehouder in Schiedam: "Afgelopen november kwam ze naar de galerie om even wat te vragen voor een student die ze begeleide." Bij dit bericht is een filmpje geplaatst waar we een breed lachende Lizan kunnen zien luisteren naar een kunstenaar. Margie vervolgt: "Kijk haar stralen in het middelpunt. In maart 2020 toen ik de veiling voor Oekraïne organiseerde was zij een van de eerste kunstenaars die een werk bijdroeg." (2)
Olphaert den Otter (alumnus 1981) schreef naar aanleiding van haar overlijden (3) o.a. het volgende over haar werk: "Haar werk gaf een geheel nieuwe dimensie aan het 'tachisme', kunst die de vlek als vertrekpunt neemt." Olphaert vergelijkt haar met abstracte schilders uit de vorige eeuw om te besluiten met: "Wat iedereen lijkt te willen voorkomen, wordt door haar juist met kracht bevorderd. Het is namelijk een prachtige levende wereld, met volop bestaansrecht."
Lizan was ten volle een docent voor haar studenten, een collega voor haar collega's en een kunstenaar te midden van kunstenaars. Zij was ook moeder en dochter. De academiegemeenschap wil vooral hen heel veel sterkte wensen met hun grote verlies.
The own way
In memoriam Lizan Freijsen, 1960-2024
By Wilma Knol
The sudden passing of Lizan Freijsen on Feb. 15 is difficult to comprehend and leaves us, her students and colleagues, shocked and saddened. The academy community gathered Friday to comfort and support one another.
Wednesday, the day of her accident, her day at our academy began with teaching her graduate students with colleague Mark, then meeting with her colleagues at De-Fine Art, then discussing her leave of absence to New York with our manager Tina, and gathering with students and colleagues to reflect on the passing of student Leslie. In all the dynamics of such a teaching day, she was also the colleague who joined other colleagues in a break time to discuss more personal topics: about aging, about nature experiences, about her memories of our art education of the 1980s.
I was one of these colleagues who still spoke to her at length during her break time on Wednesday afternoon and can therefore draw on direct personal memories alongside equally beautiful and intense memories of others. She stood in the midst of her students, colleagues in the academy and more broadly her colleagues from the art world. Witness the many expressions of grief on Social Media.
In my last meeting with her, together with colleague Lauran Schijvens, in response to her memories of our art education of the 1980s, I spoke of her participation in the wonderful booklet (1) that appeared at the farewell of Hannes Postma in 1988. And although for her not an active memory, she knew right after I mentioned this booklet to build the bridge to the here and now and to draw attention to the imminent opening of the exhibition of Johan van Oord and Ton van Dalen, who at the time participated with her in the publication.
That first time I met her, her unsparing self-awareness impressed me. In my experience, she coupled this awareness with a pleasant modesty and a deeply felt desire to do the things she picked up well and go her own way. In the obituaries I read on Social Media, this aspect of her personality came out strongly. For example, Margi Geerlinks, artist and gallery owner in Schiedam, wrote: "Last November, she came to the gallery to ask a quick question for a student she was mentoring." Attached to this post is a video where we can see a wide smiling Lizan listening to an artist. Margie continues: "Look at her beaming at center stage. In March 2020 when I organized the auction for Ukraine, she was one of the first artists to contribute a work." (3)
Olphaert den Otter (1981 alumnus) wrote about her work following her death (4), among other things, "Her work gave a whole new dimension to 'tachism,' art that takes the stain as its starting point." Olphaert compares her to abstract painters of the last century to conclude with: "What everyone seems to want to avoid, she actually promotes with vigor. For it is a beautiful living world, with plenty of existence."
Lizan was fully a teacher to her students, a colleague to her colleagues and an artist in the midst of artists. She was also a mother and daughter. The academy community especially wishes them much strength with their great loss.
Bronnen
- Postma, Hannes, and Marie Antoinette Reuten. Ligt De Tuin Van Akademos in De Buurt Van Hoek Van Holland? : Een Briefwisseling Over De Academie Van Beeldende Kunsten Te Rotterdam, Naar Een Idee Van Hannes Postma. Hogeschool Rotterdam & Omstreken, Fac. Der Kunsten & Architectuur, Academie van Beeldende Kunsten, 1988. (NL)1988-Letters-Hannes-Lizan / (EN)1988-Letters-Hannes-Lizan
- Geerlinks, Margi. In Meomoriam Lizan Freijsen. Facebook, 18 februari 2024
- Otter, Olphaert den. Lizan. Facebook, 18 februari 2024
